Του Δημήτρη Καζάκη
Ο Ιταλός πρόεδρος Σέρτζιο Ματαρέλα ανακοίνωσε ξαφνικά την Πέμπτη ότι δίνει στον Τζουζέπε Κόντε μια δεύτερη εντολή ώστε να διαμορφώσει ένα νέο κυβερνητικό σχήμα στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης. Ο Κόντε ανακοίνωσε την υπουργική του σύνθεση το βράδυ της Πέμπτης.
Μα καλά τι συνέβη; Που πήγε ο αλεξιπτωτιστής Κάρλο Κοταρέλι στον οποίο δόθηκε εντολή για τη δημιουργία «κυβέρνησης των τεχνοκρατών»; Πρόκειται για παιδική χαρά, ή είναι κάτι πολύ πιο σοβαρό;
Είναι σίγουρο ότι το απρόσμενο εύρος των αντιδράσεων των λαϊκών στρωμάτων της Ιταλίας στο επιχειρούμενο πραξικόπημα Ματαρέλα, αλλά και στη διαφαινόμενη δικτατορία της «κυβέρνησης των τεχνοκρατών» του Κοταρέλι, τρόμαξαν ολόκληρο το καθεστώς του ευρωιερατείου. Ξέρανε πολύ καλά ότι εάν επέμεναν, τότε θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουν όχι μόνο κατασταλτική βία, αλλά και στρατιωτική ισχύ εναντίον των λαϊκών μαζών. Θα έπρεπε δηλαδή να χύσουν αίμα.
Κι αυτό όπως και να το δει κανείς θα δημιουργούσε ένα τόσο βαθύ διχασμό, ένα τόσο βαθύ ρήγμα ανάμεσα στην καθεστηκυία τάξη πραγμάτων και τον λαό, που θα μπορούσε να γεφυρωθεί μόνο με όρους μιας εκ βάθρων κοινωνικής και πολιτικής επανάστασης. Το αίμα του λαού ξεπλένεται μόνο με το αίμα των τυράννων. Κι αυτός είναι νόμος στην ιστορία, που τον ξέρουν πρώτα και κύρια οι τύραννοι, οι δήμιοι και οι δικτάτορες. Οποιασδήποτε μορφής και ιδεολογίας.
Τρόμαξε επίσης και τις ηγεσίες του Κινήματος των 5 Αστέρων (M5S), αλλά και της Λίγκας. Η κινητοποίηση του λαού ξέφευγε του πολιτικού τους ελέγχου. Όπως επίσης και ο πολιτικός του ριζοσπαστισμός. Αν επέτρεπαν στο «πεζοδρόμιο» να επιβάλει τη θέλησή του στην εξουσία, τότε τίποτε πια στην Ιταλία δεν θα ήταν το ίδιο.
Όταν ο λαός μάθει να καθυποτάσει εξουσίες με όρους μαζικής κινητοποίησης, τότε κανένας δεν μπορεί να του τάξει λαγούς με πετραχήλια. Έχει μάθει τον τρόπο πώς να επιβάλλει αυτά που θέλει. Έχει αντιληφθεί στην πράξη πώς να υλοποιεί την λαϊκή κυριαρχία, την οποία το Σύνταγμα αναφέρει ως θεμελιώδη αρχή, αλλά άμα ο λαός δεν ξέρει πώς να την εφαρμόσει στην πράξη μένει έρμαιο της χειραγώγησης.
Ήδη οι μαζικότατες και οι κλιμακούμενες κινητοποιήσεις του ιταλικού λαού έθεταν πλέον είτε ανοικτά, είτε εν τοις πράγμασι θέμα πολιτικής ηγεσίας. Ο Ντι Μάγιο αποδείχθηκε πολύ λίγος. Εντελώς ανεπαρκής στο χειρισμό της όλης κατάστασης. Επέτρεψε στον Ματαρέλα να πάρει την πρωτοβουλία με το πραξικόπημα και παραλίγο να οδηγήσει τη χώρα σε δικτατορία «τεχνοκρατών».
Κι αφού έβαλε την ουρά του στα σκέλια, κάλεσε το λαό να λύσει το αδιέξοδο που ο ίδιος δημιούργησε. Ο Ντι Μάγιο απέδειξε ότι δεν έχει τη στόφα λαϊκού ηγέτη. Ούτε καν τη διάθεση. Δεν είναι ικανός να βγει μπροστά. Κι αυτό το αντελήφθησαν όλοι. Από τη στιγμή που οι μάζες του λαού είχαν τεθεί σε κίνηση το επόμενο βήμα είναι να αναδειχθεί μια νέα πολιτική ηγεσία, πολύ πιο ριζοσπαστική, πολύ πιο δεμένη με τη λαϊκή βάση.
Για όλους αυτούς τους λόγους, τόσο ο Ματαρέλα, όσο και οι ηγεσίες του M5S και της Λίγκας, το ξανασκέφτηκαν. Άλλωστε το αίτημα να παραπεμφθεί για Εσχάτη Προδοσία ο Πρόεδρος Ματαρέλα για πραξικόπημα εναντίον του ιταλικού Συντάγματος ποδοπατώντας το άρθρο 92, αλλά και τις αρχές του δημοκρατικού πολιτεύματος χρίζοντας πρωθυπουργό τον αλεξιπτωτιστή Κοταρέλι, είχε μετατραπεί σε λαϊκή απαίτηση.
Κι έτσι οι δυο πλευρές συμφώνησαν να παίξουν θέατρο. Συμφώνησαν δηλαδή να καμωθούν για τα μάτια του κόσμου, για το πολιτικό θεαθήναι, ότι το πρόβλημα που προέκυψε εξαρχής δεν αφορούσε τίποτε περισσότερο από το πρόσωπο του αρχικά προτεινόμενου υπουργού οικονομικών Πάολο Σαβόνα.
Ως δια μαγείας και μέσα σε λίγες ημέρες ξέχασαν πολύ βολικά ότι η άρνηση του Ματαρέλα θέτει από θέση αρχής σοβαρό συνταγματικό ζήτημα. Ο Ματαρέλα διεκδίκησε με πραξικοπηματικό τρόπο να ιδιοποιηθεί προνόμια, που μόνο ο βασιλιάς είχε. Δηλαδή να παρεμβαίνει στη σύνθεση της κυβέρνησης.
Κατάπιαν λοιπόν το Συνταγματικό ζήτημα και προχώρησαν στο σχηματισμό νέου κυβερνητικού σχήματος με τον Ματέο Σαλβίνι, ηγέτη της Λίγκας, στη θέση του υπουργού Εσωτερικών. Ενώ τον Λουίτζι Ντι Μάγιο στη θέση του υπουργού ανάπτυξης.
Η επίμαχη θέση του υπουργού Οικονομίας αυτή τη φορά πήγε στον Τζουζέπε Τρίο, καθηγητή της πολιτικής οικονομίας, ο οποίος τάσσεται υπέρ της διατήρησης της Ιταλίας στο ευρώ. Ενώ ο Πάολο Σαβόνα ο οποίος προοριζόταν αρχικά για υπουργός οικονομίας αλλά απορρίφθηκε από τον Ιταλό πρόεδρο, εξακολουθεί να είναι μέλος του υπουργικού συμβουλίου ως υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων.
Ποιος ήταν ο συμβιβασμός του παρασκηνίου; Τι πήρε ο Ματαρέλα και τα αφεντικά του εξ «Ευρώπης»;
Κάτι πολύ απλό. Διασφάλισαν ότι στη θέση του υπουργού οικονομικών θα βρίσκεται ένας Βαρουφάκης. Κι όχι κάποιος που όχι μόνο είναι αποφασισμένος, αλλά και ξέρει πολύ καλά πώς να χειριστεί την όλη υπόθεση από την πρώτη κιόλας στιγμή.
Τι έτρεμαν στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο; Έτρεμαν την πιθανότητα από το πρώτο κιόλας εικοσιτετράωρο, ο υπουργός οικονομικών να δώσει εντολή στην κεντρική τράπεζα της Ιταλίας να δημιουργήσει τις αναγκαίες πιστώσεις προς το κράτος και την οικονομία σε ευρώ. Χωρίς την έγκριση, ή τον έλεγχο του Ντράγκι.
Κι αν το έκανε αυτό, δεν θα μπορούσε κανένας να τον σταματήσει από το να δημιουργήσει εκ του μηδενός – όπως κάνει άλλωστε και η ΕΚΤ – εκατοντάδες δις ευρώ. Μόνο που αυτή τη φορά θα τα δημιουργούσε η κεντρικής τράπεζα της Ιταλίας για τις ανάγκες της εθνικής οικονομίας της Ιταλίας. Κι όχι για να κερδοσκοπούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες.
Όλα θα παίζονταν στο πρώτο κιόλας εικοσιτετράωρο άμα τη αναλήψει των καθηκόντων του υπουργού οικονομικών. Εξ ου και ο πανικός του Ματαρέλα και των αφεντικών του. Δεν θέλησαν να δώσουν ούτε καν ένα εικοσιτετράωρο σε έναν υπουργό οικονομικών, ο οποίος ήξερε πολύ καλά πώς να δημιουργεί χρήμα από την κεντρική τράπεζα. Όπως το κάνει και ο Ντράγκι στην ΕΚΤ.
Αυτό είναι το μικρό πρόστυχο «μυστικό» των εξελίξεων στην Ιταλία. Από το πρώτο εικοσιτετράωρο μπορεί μια δημοκρατική πατριωτική κυβέρνηση να δημιουργήσει πιστώσεις σε ευρώ, που μπορούν αμέσως να διοχετευθούν σε συντάξεις, βασικό εισόδημα για οικονομικά αδύναμους και επενδύσεις εντός της εθνικής οικονομίας και της εγχώριας παραγωγής. Κι ότι μπορεί να γίνει για την Ιταλία μπορεί να γίνει για όλες τις χώρες της ευρωζώνης. Και για την Ελλάδα.
Αυτό απέκλεισαν τα αφεντικά του ευρώ με το πραξικόπημα Ματαρέλα. Έλα όμως που ο Ιταλικός λαός αντί να τρομάξει, αντί να λυγίσει, βγήκε στους δρόμους και έκαιγε ομοιώματα των Ματαρέλα, Γιούνκερ και Μέρκελ. Έλα που απειλούσε το καθεστώς εξουσίας με ολοκαύτωμα αν συνέχιζε με την δικτατορία των «τεχνοκρατών».
Κι έτσι τι έκαναν; Τα βρήκαν στο παρασκήνιο με τους Λουίτζι Ντι Μάγιο και Ματέο Σαλβίνι και εξασφάλισαν ότι ο νέος υπουργός οικονομικών δεν έχει απλά και μόνο τις αντιλήψεις και τις θεατρικές ικανότητες του κ. Βαρουφάκη, αλλά δεν πρόκειται να κάνει αυτό που έτρεμαν οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο. Δεν πρόκειται να δώσει εντολή δημιουργίας πιστώσεων σε ευρώ από την κεντρική τράπεζα της Ιταλίας, αγνοώντας τους κανόνες της ευρωζώνης και την ΕΚΤ.
Αυτό τους αρκεί. Όλα τα άλλα μπορούν να τα διαχειριστούν. Από κει και πέρα έχουν όλο τον καιρό να παίξουν θέατρο με τη νέα κυβέρνηση και να εκβιάσουν τον Ιταλικό λαό, όπως έκαναν και με τους Έλληνες. Αφού λοιπόν εξασφάλισαν ένα νέο Βαρουφάκη στο τιμόνι της ιταλικής οικονομίας, όλα είναι ανοιχτά. Από τα γνωστά Ουάου μιας σικέ διαπραγμάτευσης, έως το διπλό ή παράλληλο νόμισμα προκειμένου να βιώσει και ο μέσος Ιταλός την ίδια καταστροφή που βιώνει κι ο Έλληνας.
Ο Δημήτρης Καζάκης είναι Πρόεδρος του Ε.ΠΑ.Μ.
Ο Ιταλός πρόεδρος Σέρτζιο Ματαρέλα ανακοίνωσε ξαφνικά την Πέμπτη ότι δίνει στον Τζουζέπε Κόντε μια δεύτερη εντολή ώστε να διαμορφώσει ένα νέο κυβερνητικό σχήμα στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης. Ο Κόντε ανακοίνωσε την υπουργική του σύνθεση το βράδυ της Πέμπτης.
Μα καλά τι συνέβη; Που πήγε ο αλεξιπτωτιστής Κάρλο Κοταρέλι στον οποίο δόθηκε εντολή για τη δημιουργία «κυβέρνησης των τεχνοκρατών»; Πρόκειται για παιδική χαρά, ή είναι κάτι πολύ πιο σοβαρό;
Είναι σίγουρο ότι το απρόσμενο εύρος των αντιδράσεων των λαϊκών στρωμάτων της Ιταλίας στο επιχειρούμενο πραξικόπημα Ματαρέλα, αλλά και στη διαφαινόμενη δικτατορία της «κυβέρνησης των τεχνοκρατών» του Κοταρέλι, τρόμαξαν ολόκληρο το καθεστώς του ευρωιερατείου. Ξέρανε πολύ καλά ότι εάν επέμεναν, τότε θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουν όχι μόνο κατασταλτική βία, αλλά και στρατιωτική ισχύ εναντίον των λαϊκών μαζών. Θα έπρεπε δηλαδή να χύσουν αίμα.
Κι αυτό όπως και να το δει κανείς θα δημιουργούσε ένα τόσο βαθύ διχασμό, ένα τόσο βαθύ ρήγμα ανάμεσα στην καθεστηκυία τάξη πραγμάτων και τον λαό, που θα μπορούσε να γεφυρωθεί μόνο με όρους μιας εκ βάθρων κοινωνικής και πολιτικής επανάστασης. Το αίμα του λαού ξεπλένεται μόνο με το αίμα των τυράννων. Κι αυτός είναι νόμος στην ιστορία, που τον ξέρουν πρώτα και κύρια οι τύραννοι, οι δήμιοι και οι δικτάτορες. Οποιασδήποτε μορφής και ιδεολογίας.
Τρόμαξε επίσης και τις ηγεσίες του Κινήματος των 5 Αστέρων (M5S), αλλά και της Λίγκας. Η κινητοποίηση του λαού ξέφευγε του πολιτικού τους ελέγχου. Όπως επίσης και ο πολιτικός του ριζοσπαστισμός. Αν επέτρεπαν στο «πεζοδρόμιο» να επιβάλει τη θέλησή του στην εξουσία, τότε τίποτε πια στην Ιταλία δεν θα ήταν το ίδιο.
Όταν ο λαός μάθει να καθυποτάσει εξουσίες με όρους μαζικής κινητοποίησης, τότε κανένας δεν μπορεί να του τάξει λαγούς με πετραχήλια. Έχει μάθει τον τρόπο πώς να επιβάλλει αυτά που θέλει. Έχει αντιληφθεί στην πράξη πώς να υλοποιεί την λαϊκή κυριαρχία, την οποία το Σύνταγμα αναφέρει ως θεμελιώδη αρχή, αλλά άμα ο λαός δεν ξέρει πώς να την εφαρμόσει στην πράξη μένει έρμαιο της χειραγώγησης.
Ήδη οι μαζικότατες και οι κλιμακούμενες κινητοποιήσεις του ιταλικού λαού έθεταν πλέον είτε ανοικτά, είτε εν τοις πράγμασι θέμα πολιτικής ηγεσίας. Ο Ντι Μάγιο αποδείχθηκε πολύ λίγος. Εντελώς ανεπαρκής στο χειρισμό της όλης κατάστασης. Επέτρεψε στον Ματαρέλα να πάρει την πρωτοβουλία με το πραξικόπημα και παραλίγο να οδηγήσει τη χώρα σε δικτατορία «τεχνοκρατών».
Κι αφού έβαλε την ουρά του στα σκέλια, κάλεσε το λαό να λύσει το αδιέξοδο που ο ίδιος δημιούργησε. Ο Ντι Μάγιο απέδειξε ότι δεν έχει τη στόφα λαϊκού ηγέτη. Ούτε καν τη διάθεση. Δεν είναι ικανός να βγει μπροστά. Κι αυτό το αντελήφθησαν όλοι. Από τη στιγμή που οι μάζες του λαού είχαν τεθεί σε κίνηση το επόμενο βήμα είναι να αναδειχθεί μια νέα πολιτική ηγεσία, πολύ πιο ριζοσπαστική, πολύ πιο δεμένη με τη λαϊκή βάση.
Για όλους αυτούς τους λόγους, τόσο ο Ματαρέλα, όσο και οι ηγεσίες του M5S και της Λίγκας, το ξανασκέφτηκαν. Άλλωστε το αίτημα να παραπεμφθεί για Εσχάτη Προδοσία ο Πρόεδρος Ματαρέλα για πραξικόπημα εναντίον του ιταλικού Συντάγματος ποδοπατώντας το άρθρο 92, αλλά και τις αρχές του δημοκρατικού πολιτεύματος χρίζοντας πρωθυπουργό τον αλεξιπτωτιστή Κοταρέλι, είχε μετατραπεί σε λαϊκή απαίτηση.
Κι έτσι οι δυο πλευρές συμφώνησαν να παίξουν θέατρο. Συμφώνησαν δηλαδή να καμωθούν για τα μάτια του κόσμου, για το πολιτικό θεαθήναι, ότι το πρόβλημα που προέκυψε εξαρχής δεν αφορούσε τίποτε περισσότερο από το πρόσωπο του αρχικά προτεινόμενου υπουργού οικονομικών Πάολο Σαβόνα.
Ως δια μαγείας και μέσα σε λίγες ημέρες ξέχασαν πολύ βολικά ότι η άρνηση του Ματαρέλα θέτει από θέση αρχής σοβαρό συνταγματικό ζήτημα. Ο Ματαρέλα διεκδίκησε με πραξικοπηματικό τρόπο να ιδιοποιηθεί προνόμια, που μόνο ο βασιλιάς είχε. Δηλαδή να παρεμβαίνει στη σύνθεση της κυβέρνησης.
Κατάπιαν λοιπόν το Συνταγματικό ζήτημα και προχώρησαν στο σχηματισμό νέου κυβερνητικού σχήματος με τον Ματέο Σαλβίνι, ηγέτη της Λίγκας, στη θέση του υπουργού Εσωτερικών. Ενώ τον Λουίτζι Ντι Μάγιο στη θέση του υπουργού ανάπτυξης.
Η επίμαχη θέση του υπουργού Οικονομίας αυτή τη φορά πήγε στον Τζουζέπε Τρίο, καθηγητή της πολιτικής οικονομίας, ο οποίος τάσσεται υπέρ της διατήρησης της Ιταλίας στο ευρώ. Ενώ ο Πάολο Σαβόνα ο οποίος προοριζόταν αρχικά για υπουργός οικονομίας αλλά απορρίφθηκε από τον Ιταλό πρόεδρο, εξακολουθεί να είναι μέλος του υπουργικού συμβουλίου ως υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων.
Ποιος ήταν ο συμβιβασμός του παρασκηνίου; Τι πήρε ο Ματαρέλα και τα αφεντικά του εξ «Ευρώπης»;
Κάτι πολύ απλό. Διασφάλισαν ότι στη θέση του υπουργού οικονομικών θα βρίσκεται ένας Βαρουφάκης. Κι όχι κάποιος που όχι μόνο είναι αποφασισμένος, αλλά και ξέρει πολύ καλά πώς να χειριστεί την όλη υπόθεση από την πρώτη κιόλας στιγμή.
Τι έτρεμαν στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο; Έτρεμαν την πιθανότητα από το πρώτο κιόλας εικοσιτετράωρο, ο υπουργός οικονομικών να δώσει εντολή στην κεντρική τράπεζα της Ιταλίας να δημιουργήσει τις αναγκαίες πιστώσεις προς το κράτος και την οικονομία σε ευρώ. Χωρίς την έγκριση, ή τον έλεγχο του Ντράγκι.
Κι αν το έκανε αυτό, δεν θα μπορούσε κανένας να τον σταματήσει από το να δημιουργήσει εκ του μηδενός – όπως κάνει άλλωστε και η ΕΚΤ – εκατοντάδες δις ευρώ. Μόνο που αυτή τη φορά θα τα δημιουργούσε η κεντρικής τράπεζα της Ιταλίας για τις ανάγκες της εθνικής οικονομίας της Ιταλίας. Κι όχι για να κερδοσκοπούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες.
Όλα θα παίζονταν στο πρώτο κιόλας εικοσιτετράωρο άμα τη αναλήψει των καθηκόντων του υπουργού οικονομικών. Εξ ου και ο πανικός του Ματαρέλα και των αφεντικών του. Δεν θέλησαν να δώσουν ούτε καν ένα εικοσιτετράωρο σε έναν υπουργό οικονομικών, ο οποίος ήξερε πολύ καλά πώς να δημιουργεί χρήμα από την κεντρική τράπεζα. Όπως το κάνει και ο Ντράγκι στην ΕΚΤ.
Αυτό είναι το μικρό πρόστυχο «μυστικό» των εξελίξεων στην Ιταλία. Από το πρώτο εικοσιτετράωρο μπορεί μια δημοκρατική πατριωτική κυβέρνηση να δημιουργήσει πιστώσεις σε ευρώ, που μπορούν αμέσως να διοχετευθούν σε συντάξεις, βασικό εισόδημα για οικονομικά αδύναμους και επενδύσεις εντός της εθνικής οικονομίας και της εγχώριας παραγωγής. Κι ότι μπορεί να γίνει για την Ιταλία μπορεί να γίνει για όλες τις χώρες της ευρωζώνης. Και για την Ελλάδα.
Αυτό απέκλεισαν τα αφεντικά του ευρώ με το πραξικόπημα Ματαρέλα. Έλα όμως που ο Ιταλικός λαός αντί να τρομάξει, αντί να λυγίσει, βγήκε στους δρόμους και έκαιγε ομοιώματα των Ματαρέλα, Γιούνκερ και Μέρκελ. Έλα που απειλούσε το καθεστώς εξουσίας με ολοκαύτωμα αν συνέχιζε με την δικτατορία των «τεχνοκρατών».
Κι έτσι τι έκαναν; Τα βρήκαν στο παρασκήνιο με τους Λουίτζι Ντι Μάγιο και Ματέο Σαλβίνι και εξασφάλισαν ότι ο νέος υπουργός οικονομικών δεν έχει απλά και μόνο τις αντιλήψεις και τις θεατρικές ικανότητες του κ. Βαρουφάκη, αλλά δεν πρόκειται να κάνει αυτό που έτρεμαν οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο. Δεν πρόκειται να δώσει εντολή δημιουργίας πιστώσεων σε ευρώ από την κεντρική τράπεζα της Ιταλίας, αγνοώντας τους κανόνες της ευρωζώνης και την ΕΚΤ.
Αυτό τους αρκεί. Όλα τα άλλα μπορούν να τα διαχειριστούν. Από κει και πέρα έχουν όλο τον καιρό να παίξουν θέατρο με τη νέα κυβέρνηση και να εκβιάσουν τον Ιταλικό λαό, όπως έκαναν και με τους Έλληνες. Αφού λοιπόν εξασφάλισαν ένα νέο Βαρουφάκη στο τιμόνι της ιταλικής οικονομίας, όλα είναι ανοιχτά. Από τα γνωστά Ουάου μιας σικέ διαπραγμάτευσης, έως το διπλό ή παράλληλο νόμισμα προκειμένου να βιώσει και ο μέσος Ιταλός την ίδια καταστροφή που βιώνει κι ο Έλληνας.
Ο Δημήτρης Καζάκης είναι Πρόεδρος του Ε.ΠΑ.Μ.
