Τρίτη 30 Αυγούστου 2016

Σε τι μας χρειάζονται τα σύνορα;

Του Δημήτρη Καζάκη

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το αντίδοτο στην άνοδο του εθνικισμού στην Ευρώπη, δήλωσε ο Jean-Claude Juncker, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την Δευτέρα που μας πέρασε.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους στην Media Academy Alpbach, είπε: «Πρέπει να αγωνιστούμε ενάντια στον εθνικισμό, έχουμε το καθήκον να μην ακολουθήσουμε τους λαϊκιστές, αλλά να εμποδίσουμε τη λεωφόρο των λαϊκιστών."

Ανέφερε επίσης τα λόγια του πρώην Γάλλου προέδρου Φρανσουά Μιτεράν, που «έλεγε ότι "αν στον εθνικισμό προσθέσεις τον εθνικισμό θα καταλήξεις σε πόλεμο." Αυτό εξακολουθεί να ισχύει γι 'αυτό πρέπει να αγωνιστούμε ενάντια στον εθνικισμό».

Και κατέληξε δηλώνοντας: «Τα σύνορα είναι η χειρότερη εφεύρεση που έγινε ποτέ από τους πολιτικούς". Η αλληλεγγύη πρέπει να δοθεί στους πρόσφυγες και τα παιδιά τους, πρόσθεσε.

Δεν γνωρίζω αν ο κ. Γιούνγκερ ήταν νηφάλιος όταν έκανε αυτές τις δηλώσεις. Αν και γενικά δεν το συνηθίζει. Είναι κι αυτός σαν τον σφετεριστή του βυζαντινού θρόνου Φωκά, που σε κάθε ευκαιρία ο λαός της Βασιλεύουσας του τραγουδούσε: «Πάλι τὸν καῦκον ἔπιες, πάλιν τὸν νοῦν ἀπώλεσας».

Ο κοσμοπολιτισμός δεν ήταν ποτέ το αντίδοτο στον εθνικισμό. Αντίθετα η προέκτασή του. Εθνικισμός είναι η ταύτιση του έθνους με τα συμφέροντα μιας κρατούσας τάξης, μιας ολιγαρχίας που θέλει να επιβάλει την απολυταρχία της εντός και εκτός συνόρων. Παρά και ενάντια στον λαό. Ο εθνικισμός με τη μορφή του σωβινισμού και του τζινγκοϊσμού υπήρξε το λίκνο του ιμπεριαλισμού, της κατάκτησης και της αποικιοκρατίας.

Ο εθνικισμός ισοδυναμεί με τον επεκτατισμό των συμφερόντων της κρατούσας τάξης ενός έθνους σε βάρος του λαού εντός της χώρας και σε βάρος των άλλων εθνών. Κι επομένως ο εθνικισμός είναι η άρνηση του έθνους, η κατάλυση του έθνους, δηλαδή του κοινού δικαιώματος όλων και κυρίως της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών να διαμορφώνουν το κράτος εντός της εθνικής επικράτειας με βάση τα πιο θεμελιώδη και ζωτικά συμφέροντά τους.

Κοσμοπολιτισμός είναι η άρνηση του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης των εθνών, της αυτοδιάθεσης των πολιτών εντός της εθνικής τους επικράτειας. Είναι στην ουσία και στην πράξη το alter ego, η άλλη όψη του εθνικισμού, του σωβινισμού, του τζινγκοϊσμού. Υπήρξε εξαρχής η ιδεολογία ή το πρόσχημα του ιμπεριαλισμού και της αποικιοκρατίας. Το δικαίωμα του πολιτισμένου να εκπολιτίσει - όπως αυτός ορίζει τον πολιτισμό - με τη βία, την ανοιχτή ή συγκεκαλυμμένη επέμβαση και τον πόλεμο τα βάρβαρα έθνη.

Σ' ένα κόσμο όπου βασιλεύουν οι κατακτητικοί μηχανισμοί της παγκόσμιας διακυβέρνησης που οδηγούν ακόμη και σε ολοκληρωτική διάλυση χώρες, λαούς και έθνη, το να ταυτίζει κανείς την εθνική κυριαρχία με τον εθνικισμό, να καλεί τα έθνη που βρίσκονται υπό καθεστώς υποτέλειας να ξεχάσουν την συγκεκριμένη τους εθνικότητα και θέση, να "υπερβούν τις εθνικές διαφορές" και τα λοιπά, αυτό δεν είναι διεθνισμός, δεν είναι τίποτε άλλο από κήρυγμα υποταγής στο ζυγό, μια άθλια προσπάθεια να δικαιολογηθεί και να διαιωνιστεί η κυριαρχία του κατακτητή κάτω απ' τον μανδύα του διεθνισμού.

Όσο για τα σύνορα, μόνο κατακτητές και αποικιοκράτες μπορούν να μιλούν τόσο απαξιωτικά. Τα σύνορα καθορίζουν δικαιοδοσίες. Η διατήρηση των συνόρων είναι το δικαίωμα δημιουργίας και άσκησης δικαίου εντός της εθνικής επικράτειας. Με πηγή τον ίδιο το λαό και το έθνος που ασκεί κυριαρχία στην επικράτεια. Είναι ο μόνος τρόπος για έναν λαό και τους πολίτες ενός έθνους να διεκδικήσουν το δικαίωμα να αποφασίζουν σχετικά με το νόμο.

Το έθνος-κράτος σηματοδοτεί και πραγματώνει μια τέτοια αξίωση. Επιδιώκει τη δικαιοδοσία σε συγκεκριμένη επικράτεια. Εμμέσως πλην σαφώς, το εθνικό κράτος αναγνωρίζει επίσης ότι οι άλλες χώρες είναι εκτός δικαιοδοσίας του. Μπορούν και έχουν το δικαίωμα στη δημιουργία του δικού τους δικαίου πάνω στο δικό τους έδαφος. Τα σύνορα λοιπόν λειτουργούν με δύο τρόπους, και ενώ παρέχουν στο έθνος-κράτος αποκλειστική δικαιοδοσία, μπορούν επίσης να περιορίσουν τις αξιώσεις του μόνο στην καθορισμένη εδαφική επικράτεια.

Να γιατί ποτέ οι αυτοκρατορίες δεν αναγνώριζαν σύνορα. Τα θεωρούσαν πάντα ως πρόσκαιρη επινόηση των πολιτικών. Όπως ακριβώς λέει κι ο Γιούνγκερ. Γιατί πολύ απλά δεν αναγνώριζαν ποτέ το δικαίωμα στο σύνολο των πολιτών ενός έθνους να έχουν την αποκλειστικότητα της δικαιοδοσίας στην επικράτειάς τους. Ούτε αναγνώριζαν ποτέ ότι πηγή όλων των εξουσιών και όλου του δικαίου σε μια επικράτεια οφείλει να είναι ο λαός. Όπως ακριβώς συμβαίνει σήμερα με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η υπερεθνικότητα και η πολυπολιτισμικότητα υπονομεύουν την ιδέα της αποκλειστικής δικαιοδοσίας ανά επικράτεια. Στο όνομα της καταπολέμησης του εθνικισμού δίνεται σε υπερεθνικά όργανα η εξουσία να καταλύσουν ή να υπονομεύσουν τα εθνικά σύνορα και να παρακάμψουν τις εδαφικές διευθετήσεις του κράτους έθνους.

Με τον τρόπο αυτό, τα σύνορα γίνονται όλο και πιο διάτρητα για τα υπερεθνικά συμφέροντα των ισχυρών. Η πολυπολιτισμικότητα, εν τω μεταξύ, όχι μόνο απονομιμοποιεί τα σύνορα του κράτους έθνους αποδυναμώνοντας τη συλλογική ταυτότητα των ανθρώπων που ζουν στη συγκεκριμένη εθνική επικράτεια, αλλά ενθαρρύνει επίσης τις διάφορες μειονοτικές και θρησκευτικές ομάδες να επικαλεσθούν κανόνες πέρα από τα σύνορα του κράτους έθνους, υπονομεύοντας έτσι την ίδια την ιδέα της αποκλειστικής δικαιοδοσίας.

Δεν είναι τυχαίο που με πρόσχημα τη θρησκεία και την προστασία των μειονοτήτων, ή εθνικοτήτων, ξεκίνησαν οι πιο καταστροφικοί πόλεμοι κατάκτησης και επέκτασης των ισχυρών στο ευρωπαϊκό έδαφος τουλάχιστον από τον 15ο αιώνα μέχρι σήμερα.

Οι υπερεθνικοί μηχανισμοί και η πολυπολιτισμικότητα είναι συνεπώς αντίθετες προς την εθνική κυριαρχία και τα σύνορα που αυτή συνεπάγεται. Οι υπερεθνικοί μηχανισμοί αποσυνθέτουν την έννοια της κυριαρχίας, και έτσι προκαλούν την σταδιακή κατάργηση των συνόρων από το εξωτερικό. Ενώ η πολυπολιτισμικότητα αποδυναμώνει την εθνική ταυτότητα, τον εθνισμό ενός λαού και των πολιτών μιας χώρας κι έτσι απονομιμοποιεί την ύπαρξή των συνόρων εντελώς από το εσωτερικό.

Να γιατί ο Γιούνγκερ επικαλείται τους πρόσφυγες και τους μετανάστες ως πολυπολιτισμικό φαινόμενο κι όχι ως προϊόν καταστροφής των εθνικών κρατών και των πατρίδων απ' όπου προέρχονται αυτές οι πληθυσμιακές ροές. Αυτός είναι κι ο λόγος που ο Γιούνγκερ και η παρέα του μπορεί να χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για τους πρόσφυγες, αλλά επουδενί δεν θέλουν να εφαρμόσουν τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις και πρωτόκολλα, οι οποίες στηρίζονται στο σεβασμό της εθνικής επικράτειας.

Ο στόχος ήταν και παραμένει ένας. Να στερηθούν οι λαοί την αποκλειστική δικαιοδοσία στη χώρα τους, που τους εξασφαλίζουν τα σύνορα της εθνικής επικράτειας. Έτσι η δικαιοδοσία μεταφέρεται σε υπερεθνικούς μηχανισμούς εξουσίας μακριά από κάθε έννοια δημοκρατικής ή άλλης νομιμοποίησης. Όπως συμβαίνει σήμερα με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Δημοσιεύτηκε στην kontranews, 28/8/2016

Ο Δημήτρης Καζάκης είναι Γενικός Γραμματέας του Ε.ΠΑ.Μ.